İncinebilir Yol Kullanıcıları
Yol kullanıcı grupları arasında diğerlerine göre daha korunmasız ve hassas bir yapı gösterenler genel olarak trafik güvenliği çalışmalarında “İncinebilir Yol Kullanıcıları” olarak adlandırılmaktadır.
Yol kullanıcılarının; bir kısmının karayolunu kullanma biçiminin herhangi bir trafik kazasının meydana gelmesi durumunda daha fazla zarar görmeleri (yaya ve bisikletliler gibi), bazılarının fiziki yapıları nedeniyle trafik kurallarına diğerlerine oranla daha zor uyum gösterebilmeleri (çocuklar, sakatlar ve yaşlılar gibi), bazılarının ise trafik kazalarında oransal olarak diğer yol kullanıcılarından daha fazla can kaybı riski taşımaları (motosikletliler, araç içinde bulunan çocuklar gibi) nedeniyle incinebilir yol kullanıcısı olarak kabul edilmektedirler.
Belirli yol kullanıcılarının “İncinebilir Yol Kullanıcıları” olarak bir nevi pozitif ayrımcılığa tabi tutulmasının nedeni, bu insanların yol yapısı ve araç içi güvenlik sistemleri gibi ilave korumalarının bulunmaması nedeniyle trafik kazalarında kolaylıkla hayatlarını kaybetme risklerinden kaynaklanmaktadır.
Karma trafik; yayalar ve bisiklet sürücülerinin yüksek hızlı taşıtlar ile aynı yolu paylaştığı, bunların tehlikeli durumda ve hızla akan trafikte yüz yüze geldiği anlamına gelmektedir. Birçok karayolunda yaya yolu, bisiklet yolu/şeridi ve hız kontrollü güvenli geçiş noktaları gibi temel tesislerin eksikliği, yol kullanıcılarının tamamı için risk seviyesini artırmaktadır.
Bu gruplarda yer alan yol kullanıcılarına yönelik ilave tedbirlerin alınması trafik kazalarında ölümlerin azaltılmasına katkıda bulunacaktır.
|
Amaç |
A.2. İncinebilir Yol Kullanıcılarının Korunması İçin Gerekli Tedbirlerin Alınması ve Can Kayıplarının Önlenmesi |
|
Hedef-1 |
H.2.1. Şehiriçi ve şehirdışı karayolu ağını kullanan incinebilir yol kullanıcılarının korunmaları amacıyla gerekli çalışmaların yapılması |
|
Hedef-2 |
H.2.2. Yaya trafiğinin yoğun olduğu bölgelerin ve yaya kazalarının yoğun olduğu noktaların tespit edilmesi |
|
Hedef-3 |
H.2.3. Yaya yoğun bölgelerde yaya güvenliği için ek tedbirlerin hayata geçirilmesi |
|
Hedefler ve Performans Göstergelerinden Sorumlu ve İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar Tablosu |
1. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı •Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü 2. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı •Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü •Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü 3. İçişleri Bakanlığı •Emniyet Genel Müdürlüğü •İller İdaresi Genel Müdürlüğü •Jandarma Genel Komutanlığı 4. Milli Eğitim Bakanlığı •Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü •Ortaöğretim Genel Müdürlüğü •Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü •Temel Eğitim Genel Müdürlüğü 5. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı •Türk Standardları Enstitüsü 6. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı •Karayolları Genel Müdürlüğü 7. Belediyeler 8. Türkiye Belediyeler Birliği |
İncinebilir Yol Kullanıcılarının Korunması
|
Performans Göstergeleri |
Sorumlu ve İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar |
Hedefe Etkisi (%) |
Plan Dönemi Başlangıç Değeri (2020) |
2021 |
2022 |
2023 |
|
PG 2.1.1: Bisikletlileri (e- skuter dahil) diğer araçların kullandığı yollardan ayırmak amacıyla oluşturulan güzergâhların uzunluğu (km) |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler, Türk Standardları Enstitüsü |
%25 |
1.266 |
2.000 |
3.000 |
4.000 |
|
PG 2.1.2: Yayalar, yaşlı, çocuk ve engellilerin erişimine uygun olarak düzenlenen veya yeni yapılan yaya yolu, banket, kaldırım, geçit, köprü vb. altyapı düzenlemelerinin 2020 yılına göre artış oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü |
%25 |
- |
%20 |
%40 |
%60 |
|
PG 2.1.3: İncinebilir yol kullanıcılarını korumaya yönelik olarak tesis edilen yatay ve düşey işaretlemelerin ٢٠٢٠ yılına göre artış oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü |
%25 |
- |
%20 |
%40 |
%60 |
|
PG 2.1.4: Trafikte Yaya önceliğinin sürücüler tarafından daha iyi anlaşılması amacıyla yerleşim yeri bölgelerinde, trafik ışığı bulunmayan noktalarda, karayolu üzerinde, uygulamaya geçirilen “Önce Yaya” görselleri sayısının ülke genelindeki tüm okul ve yaya geçit sayısına oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): İller İdaresi Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Karayolları Genel Müdürlüğü, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı |
%25 |
%47 |
%60 |
%80 |
%100 |
|
Performans Göstergeleri |
Sorumlu ve İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar |
Hedefe Etkisi (%) |
Plan Dönemi Başlangıç Değeri (2020) |
2021 |
2022 |
2023 |
|
PG 2.2.1: İl Valilikleri koordinesinde ilin tamamında; yayaların yoğun olduğu ve trafik akımının yayalara risk oluşturduğu bölgelerin tespit edilerek azami hız sınırının 30 km/s olarak belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmaların tamamlanma oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü |
%25 |
- |
%100 |
%100 |
%100 |
|
PG 2.2.2: Yayaların yoğun olduğu ve trafik akımının yayalara risk oluşturduğu bölgelerin yıllık olarak gözden geçirilerek hız sınırı 30 km/s olması gereken ilave yerlerin, cadde, sokak ve güzergâhların tespitinin yapılmasına yönelik yıllık değerlendirme çalışma sayısı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü |
%25 |
- |
2 |
2 |
2 |
|
PG 2.2.3: Yayaların yoğun olduğu ve trafik akımının yayalara risk oluşturduğu bölgelerde hız sınırı 30 km/s olarak tespit edilen yerlerin, cadde, sokak ve güzergâhların fiziki düzenlemelerinin, yatay ve düşey işaretlemelerinin tamamlanma oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Türk Standardları Enstitüsü |
%25 |
- |
%100 |
%100 |
%100 |
|
PG 2.2.4: Yayaların yoğun olduğu ve trafik akımının yayalara risk oluşturduğu bölgelerde hız sınırı ٣٠ km/s olarak tespit edilen yerlerin, cadde, sokak ve güzergâhların yerleşim yeri sakinlerine duyurulması amacıyla yapılan çalışmaların tamamlanma oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü |
%25 |
- |
%100 |
%100 |
%100 |
|
Performans Göstergeleri |
Sorumlu ve İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar |
Hedefe Etkisi (%) |
Plan Dönemi Başlangıç Değeri (2020) |
2021 |
2022 |
2023 |
|
PG 2.3.1: Şehiriçi ve şehirdışı yollarımızda yatay ve düşey işaretlemeler bakımından standartlara uygun olarak işaretlemesi yapılmış olan yaya yolu ve okul geçidi sayısının 2020 yılına göre artış oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü |
%25 |
- |
%20 |
%40 |
%60 |
|
PG 2.3.2: Yaya kazalarının yoğun olduğu alanlara uygun yaya geçidi tipine göre (erişilebilir alt/üst yaya geçidi, butonlu sinyalizasyon, yaya geçidi vb.) düzenlemesi yapılan yaya geçitleri ve okul geçitleri sayısının 2020 yılına göre artış oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü |
%25 |
- |
%20 |
%40 |
%60 |
|
PG 2.3.3: Yayalar için oluşturulan ve erişilebilir olarak işaretlenen bekleme/sığınma adacıklarının 2020 yılına göre artış oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü |
%50 |
- |
%30 |
%70 |
%100 |
|
Riskler |
• Kurumsal önceliklerin değişmesi •Kurumlar arası işbirliği ve koordinasyon eksikliği ve yetki karmaşası •Bütçe ve yeterli kaynak yaratılamaması |
|
Stratejiler |
•İncinebilir yol kullanıcılarının kullandığı yolları, motorlu araçların kullandığı yollardan fiziki olarak ayırarak ölümlü ve yaralanmalı kazaların engellenmesi •Bisikletlileri diğer araçların kullandığı yollardan ayıran özel yol güzergâhlarının belirlenmesi •Yatay ve düşey işaretlemeler bakımından standartlara göre incinebilir yol kullanıcılarına yönelik iyileştirmelerin yapılması •Belirlenen güzergâhlara incinebilir yol kullanıcılarına uygun yol tasarımlarının yapılması •Yayaların yoğun olduğu ve trafik akımının yayalara risk oluşturduğu bölgelerin tespit edilmesi ve bu bölgelerde hız sınırlarının azaltılması •Yaya öncelikli trafik kültürünün güçlendirilmesi •Yayalar için yol kesimleri üzerinde bekleme ve sığınma adacıklarının oluşturulması ve erişilebilir olarak işaretlenmesi •Motosikletli, bisikletli ve yayalara yönelik denetim ve çalışmalar yapılarak güvenlik donanımı kullanımlarının artırılması •Bisiklet ve e-skuter kullanımının 2021-2023 arası üç kat daha fazla kullanılacağı öngörüldüğünden, okul geçitleri, üst geçitler, bisiklet, e-skuter yolları ile ilgili mevzuat düzenlemesi ve altyapı planlamasına öncelik verilmesi |
|
Tespitler |
•Bisiklet sürücülerinin karıştığı kazaların genellikle ölümle veya yaralanma ile sonuçlanması •Trafik kazalarındaki ölümlerin yaklaşık %23’ünü yayaların oluşturması •Trafik kazalarına neden olan kusurların %8’inin yayalardan kaynaklanması •Güvenli bir bisiklet yol ağının bisiklet kullanımını özendirmesi •Bisiklet kullanıcılarının koruma başlığı ve gözlük kullanmalarının koruyucu tertibat olarak değerlendirilmesi |
|
İhtiyaçlar |
•Gerekli mevzuat düzenlemelerinin tamamlanması •Altyapı çalışmalarının hızlandırılması |
