Aşırı Hız
Aşırı ve uygunsuz hız, kaza nedenlerinin başında gelmektedir. 2010 ile 2019 yılları arasındaki on yıllık dönemde trafik kazalarına neden olan etkenler incelendiğinde;
Ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarının meydana gelmesindeki; sürücü %89,2, yaya %8,8, yolcu %0,6, karayolu %0,7 ve araç kusur payı ise %0,7 olarak tespit edilmiştir. Son on yılda meydana gelen ölümlü ve yaralanmalı trafik kazaları %98,6’sının insan kusurlarından kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Aynı veriler çerçevesinde;
EGM Trafik Başkanlığı verileri ışığında 2019 yılında meydana gelen trafik kazalarına bakıldığında da bu durumun değişmediği; sürücü kusurlarından olan “aracın hızını, aracın yük ve teknik özelliğine, görüş, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmamak” ihlalinin %38,9’la ilk sırada geldiği görülmektedir. 2018 yılında ise bu ihlalin oranı %40,2’dir.
2019 yılında meydana gelen kazaların oluş türleri incelendiğinde; genel anlamda asli veya tali olarak “aşırı ve uygun olmayan hız” faktörünün etkili olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
|
Amaç |
A.1. Aşırı Hız ve Yol/Araç Yapısına Uygun Olmayan Hızla Mücadele Edilerek Can Kayıplarının Önlenmesi |
|
Hedef-1 |
H.1.1. Ülke genelinde yeknesaklık oluşturacak şekilde, şehiriçi ve şehirdışı yol ağındaki hız sınırlarının standart hale getirilmesi |
|
Hedef-2 |
H.1.2. Azami hız sınırının, okul, hastane, alışveriş merkezi gibi yayaların yoğun olarak bulunduğu yerlerde ve bu yerlerin çevresindeki cadde, sokak ve güzergâhlarda 30 km/s hıza düşürülmesi |
|
Hedefler ve Performans Göstergelerinden Sorumlu Kuruluşlar ve İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar Tablosu |
1. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı •Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü 2. İçişleri Bakanlığı •Emniyet Genel Müdürlüğü •Jandarma Genel Komutanlığı 3. Milli Eğitim Bakanlığı •Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü •Ortaöğretim Genel Müdürlüğü •Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü •Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı •Temel Eğitim Genel Müdürlüğü 4. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı •Sanayi Genel Müdürlüğü •Türk Standardları Enstitüsü 5. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı •Karayolları Genel Müdürlüğü 6. Belediyeler 7. Türkiye Belediyeler Birliği |
|
Performans Göstergeleri |
Sorumlu ve İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar |
Hedefe Etkisi (%) |
Plan Dönemi Başlangıç Değeri (2020) |
2021 |
2022 |
2023 |
|
PG 1.1.1: Karayolu ağındaki belediye sınırları dahil tüm yol kesimlerinin yasal hız sınırlarının tespit edilerek, kaza analizleri ile birlikte altyapı düzenlemesi gerektirenlerin altyapı düzenlemesine, altyapısı yeterli ise hız sınırı düzenlemesi gerektirenlere de hız sınırı düzenlemelerinin yapılmasına yönelik çalışmaların tamamlanma oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Sanayi Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler |
%20 |
- |
%50 |
%100 |
- |
|
PG 1.1.2: Ülke genelinde standart hız sınırlarının uygulanabilmesi için yapılan düzenlemelerin tamamlanma oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Sanayi Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler |
%30 |
- |
%50 |
%100 |
- |
|
PG 1.1.3: Tüm karayolu ağında standardize edilmiş işletim hızı belirlenen yol kesimlerinin oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Sanayi Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler |
%50 |
- |
- |
%30 |
%50 |
|
Performans Göstergeleri |
Sorumlu ve İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar |
Hedefe Etkisi (%) |
Plan Dönemi Başlangıç Değeri (2020) |
2021 |
2022 |
2023 |
|
PG 1.2.1: İl Valiliklerinin koordinesinde, merkez ve ilçelerde paydaş kurum sorumluluk paylaşımları ile eşgüdüm içerisinde; okul, hastane, alışveriş merkezi gibi yayaların yoğun olarak bulunduğu yerlerde ve bu yerlerin çevresinde hız sınırının ٣٠ km/s olması gereken yerlerin, cadde, sokak ve güzergâhların tespitinin yapılma oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Sanayi Genel Müdürlüğü, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler |
%25 |
- |
%100 |
%100 |
%100 |
|
PG 1.2.2: Okul, hastane, alışveriş merkezi gibi yayaların yoğun olarak bulunduğu yerlerde ve bu yerlerin çevresinde hız sınırının ٣٠ km/s olarak belirlenmesi gereken ilave yerlerin, cadde, sokak ve güzergâhların tespitinin yapılmasına yönelik yıllık değerlendirme çalışması sayısı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Sanayi Genel Müdürlüğü, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler |
%25 |
- |
2 |
2 |
2 |
|
Performans Göstergeleri |
Sorumlu ve İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar |
Hedefe Etkisi (%) |
Plan Dönemi Başlangıç Değeri (2020) |
2021 |
2022 |
2023 |
|
PG 1.2.3: Okul, hastane, alışveriş merkezi gibi yayaların yoğun olarak bulunduğu yerlerde ve bu yerlerin çevresinde hız sınırı 30 km/s olarak tespit edilen yerlerin, cadde, sokak ve güzergâhların fiziki düzenlemelerinin, yatay ve düşey işaretlemelerinin tamamlanma oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Sanayi Genel Müdürlüğü, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü, Türkiye Belediyeler Birliği, Belediyeler |
%25 |
- |
%100 |
%100 |
%100 |
|
PG 1.2.4: Okul, hastane, alışveriş merkezi gibi yayaların yoğun olarak bulunduğu yerlerde ve bu yerlerin çevresinde hız sınırı ٣٠ km/s olarak tespit edilen yerlerin, cadde, sokak ve güzergâhların yerleşim yeri sakinlerine duyurulması amacıyla yapılan çalışmaların tamamlanma oranı |
SORUMLU KURULUŞ(LAR): Karayolları Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü İŞBİRLİĞİ YAPILACAK KURULUŞ(LAR): Sanayi Genel Müdürlüğü, Türk Standardları Enstitüsü, Türkiye Belediyeler Birliği, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Belediyeler |
%25 |
- |
%100 |
%100 |
%100 |
|
Riskler |
•Yasal mevzuatta gerekli düzenlemelerin yapılamaması •Kurumsal önceliklerin değişmesi •Kurumlar arası işbirliği, koordinasyon eksikliği ve yetki karmaşası •Şehiriçi ve şehirlerarası yollardaki hız sınırlarının farklı kurumlar tarafından belirlenmesi nedeniyle koordinasyon problemlerinin yaşanabilme ihtimali |
|
Stratejiler |
•Sürücülerin hız sınırlarına ve uyarı levhalarına olan uyumlarının güçlendirilmesi •Sürücülerin uyarı levhalarını kaçırması veya görememesi durumunda bile yolun yapısının ve üst yapı elemanlarının o yol kesiminin hız sınırının sürücüler tarafından anlaşılabilmesine imkân verecek şekilde dizayn edilmesi •Yerleşim yeri ve dışındaki hız sınırlarının yolun durumuna ve yoğunluğuna göre kaza önleme hedefiyle tekrardan düzenlenmesi •Kaza riskinin yüksek olduğu alanlarda hız sınırlarının düşürülmesi |
|
Tespitler |
•Hız sınırlarının benzer yollarda farklılıklar göstermesi •Sürücü ve araç sayısında her geçen gün artış yaşanması •Özellikle şehiriçi trafiğin incinebilir yol kullanıcıları için risk teşkil etmesi •Ülkemizde meydana gelen trafik kazalarının büyük bir kısmının (yaklaşık olarak %40) aşırı ve uygunsuz hızdan kaynaklanması •Elektronik Denetleme Sistemlerinin, yer ve zaman faydası nedeniyle denetimlerde etkili bir yöntem olması •Algılanan yakalanma risk duygusunun kurallara uyma konusunda sürücüler üzerindeki etkisinin yüksek olması |
|
İhtiyaçlar |
•Gerekli mevzuat düzenlemelerinin yapılması •Kurumsal hedeflerin politika belgesi, stratejik plan ve eylem planları çerçevesinde önceliklendirilmesi •Trafik kuruluşlarının, kullanılan araç-gereç ve malzemenin, insan kaynaklarının uluslararası standartlara uygun hale getirilmesi •Hız sınırları tespit edilirken araç trafik yoğunluğu ve geçen araç verilerinin yanı sıra o yol kesiminde meydana gelen trafik kazalarının nedenlerinin, çevresel şartlarının, yerleşim yeri yoğunluğunun ve diğer etkenlerin de göz önünde bulundurulması •Yerli teknolojilerin trafik güvenliğine adapte edilmesi |
