2. Trafik Güvenliği Misyonumuz
Trafik Güvenliği Misyonu
Etkili iletişim mekanizmalarının kurulması, işbirliği ve koordinasyona dayalı, sorumluluk, görev ve yetkilerin trafik güvenliği amaçları ve bu Strateji Belgesi ile Eylem Planlarında belirlenen amaçlara, hedeflere ve ortaya konulan vizyona uygun olarak ve Güvenli Sistem Yaklaşımı çerçevesinde uygulamaya dönüştürülmesi suretiyle başarıya ulaşacaktır.
2011-2020 Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında 2012/16 sayılı Genelge ile kurulan ve halen görevlerine devam eden Eşgüdüm Kurulu Üyesi Bakanlık, Kurum ve Kuruluşlar tarafından trafik güvenliğinin sağlanması amacıyla geçmiş dönemde ortaya konulan etkin, sürekli ve yoğun mesainin aynı şekilde devam ettirilmesi başarının yakalanması için önem arz etmektedir.
Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi Eşgüdüm Kurulu’nun 03 Mart 2020 tarihinde, kurula üye 23 kurumdan toplam 53 temsilcinin katılımıyla gerçekleştirilen 5’inci toplantısında alınan karar ile 2011-2020 Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nın devamı mahiyetinde 2030 ve 2050 yılı nihai hedeflerimizi gerçekleştirmek üzere, “2021-2030 Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Belgesi ve 2021-2023 Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı”nın Eşgüdüm Kurulu üyesi kurum ve kuruluşların temsilcilerinden oluşan alt çalışma grupları vasıtasıyla hazırlanarak gerekli süreçlerin tamamlanması akabinde 2021 yılı itibariyla uygulamaya geçirilmesi kararı verilmiştir.
Bu bağlamda, amaç ve hedeflere ulaşılmasını teminen, Güvenli Sistem Yaklaşımı’nın temel prensipleri arasında olan “Karayolu güvenliğini geliştirme sorumluluğu tüm paydaşlar arasında paylaşılmalı, karayolu güvenliğini geliştirmek sadece bir kurumun sorumluluğunda olmamalıdır” prensibine uygun olarak görevleri bulunan tüm paydaş Bakanlık, Kurum ve Kuruluşların sorumluluklarını aksatmadan yerine getirmesi önem taşımaktadır.
TRAFİK GÜVENLİĞİNDE SORUMLULUK PAYLAŞIMI
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2004 tarihinde yayınlanan ve halen geçerli bir referans olan “Trafik Kazası Nedeniyle Yaralanmaların Önlenmesi Dünya Raporu’nda”40 yeni trafik güvenliği anlayışının ilkeleri ortaya konulmuştur. Bu ilkeler;
Trafik kazaları, insan kaynaklı, ölçülebilir ve karşı tedbir geliştirilebilir bir yapıda olup, büyük ölçüde önlenebilir ve öngörülebilir bir karaktere sahiptir.
Trafik güvenliği bir halk sağlığı sorunu olup, sorunun çözümü sağlık sektörü dâhil çok sektörlü bir yaklaşımla, sorumluluk, faaliyet ve savunuculukta tam kararlılıkla mümkündür.
Trafik sistemleri, kullanıcıların taleplerini tam olarak karşılamalı ve genel sürücü hataları ile yaya kusurları ölümle veya ciddi yaralanmayla sonuçlanmamalıdır.
İnsan bedeninin kırılganlığı, trafik sistemlerinin tasarımında bir sınırlayıcı ve hız yönetiminin merkezinde olmalıdır.
Trafik kazası sonucu yaralanmalar bir sosyal eşitlik konusu olup, motorsuz araç kullanıcılarının kazalar dolayısıyla daha fazla risk ve yaralanma ihtimali olduğundan, bunların da eşit seviyede korunması gerekmektedir.
Üst gelir seviyesindeki ülkelerden alt gelir seviyesindeki ülkelere teknoloji transferinde, mahalli şartların uygunluğuna ve mahalli ihtiyaçların karşılanmasına çalışılmalıdır.
Mahalli ihtiyaçların çözümü mahalli çözümlerle sağlanmalıdır, olarak belirlenmiştir.
Güvenli Sistem Yaklaşımı’nın temel prensipleri arasında olan “Karayolu güvenliğini geliştirme sorumluluğu tüm paydaşlar arasında paylaşılmalı, karayolu güvenliğini geliştirmek sadece bir kurumun sorumluluğunda olmamalıdır.” prensibine uygun olarak,
Trafik güvenliğinde temel 4 E kuralı gereği;
Mühendislik
(Altyapı, Yol, Çevre ve Araçlar),
Eğitim (Örgün, Yaygın ve Kampanyalar),
Denetim (Polis Denetimi ile birlikte Mühendislik, Eğitim ve Kaza Sonrası Yardım unsurlarının tamamındaki denetlemeler)
Kaza Sonrası Müdahale
(Bakım, Tedavi ve Rehabilitasyon)
unsurlarında görevleri bulunan tüm Bakanlık, Kurum ve Kuruluşların sorumluluklarını aksatmadan yerine getirmesi önem taşımaktadır.
Karayolu trafik güvenliğinin tam olarak sağlanamadığı durumlarda karşılaşılan vahim tablo, trafik kazaları sonucu ortaya çıkan can kaybı, yaralanmalar, ekonomik ve sosyal maliyetler ile doğrudan ve dolaylı etkilerin tamamını kapsamaktadır.
Bu çerçevede, BM ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından organize edilen üst düzey katılımlı Küresel Karayolu Güvenliği Bakanlar Konferansı Toplantıları kapsamında;
2009 yılında Moskova’da 1’inci Küresel Karayolu Güvenliği Bakanlar Konferansı’nda alınan kararla; 2011-2020 yılları arasındaki 10 yıllık süreçte karayolu trafik kazası neticesinde meydana gelen can kayıplarının %50 oranında azaltılması, 2015 yılında Brezilya’da 2’inci Küresel Karayolu Güvenliği Bakanlar Konferansında ise 2010-2015 yılları arasındaki dönemde ülkelerin genel çalışmaları değerlendirilerek 2020 yılı olarak belirlenen hedefin 2030 yılı olarak revize edilmesi kararlaştırılmıştır.
19-20 Şubat 2020 tarihlerinde Stockholm’de düzenlenen 3’üncü Küresel Karayolu Güvenliği Bakanlar Konferansı’nda 2030 yılına kadar trafik kazaları neticesinde meydana gelen can kayıplarının %50 azaltılması ve 2050 yılında ise “SIFIR KAZA” hedefiyle ülkelerin kendi stratejilerini belirlemeleri tavsiye edilmiştir.
Sayın Cumhurbaşkanımızın Başbakanlığı döneminde toplanan 3’üncü Karayolu Trafik Güvenliği Yüksek Kurulu’nda, ülkemizin 2011-2020 yılları arasında trafik güvenliği konusunda 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda sorumlulukları belirlenen kurumların uzun dönem hedefleri tespit edilmiştir. Bu kapsamda kurumların sorumluluğunda yapılması gereken görevlerin daha etkili biçimde ifa edilebilmesi amacıyla “Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi Eşgüdüm Kurulu” oluşturulmuştur.
2012 yılından itibaren 13 Mart 2013, 22 Temmuz 2014, 15 Temmuz 2016, 14 Mart 2019 ve son olarak 03 Mart 2020 tarihinde, kurula üye 23 kurumdan toplam 53 temsilcinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.
Bu toplantıda; 2011-2020 Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nın devamı mahiyetinde olarak, 2015 ve 2020 Birleşmiş Milletler toplantılarında alınan kararlar çerçevesinde, “2021-2030 Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Belgesi ve 2021-2023 Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı”nın Eşgüdüm Kurulu üyesi kurum ve kuruluşların temsilcilerinden oluşan alt çalışma grupları vasıtasıyla hazırlanması ve 2020 yılı içerisinde tekrar toplanması kararlaştırılan Eşgüdüm Kurulu toplantısında görüşülerek Makam onayı sonrasında yayınlanması yönünde karar alınmıştır.
Bu karara istinaden, ilk adım 11.03.2020 tarihinde EGM Trafik Başkanlığı koordinesinde davet edilen 38 paydaş kurum temsilcisinin katılımıyla “2021-2030 Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Belgesi ve 2021-2023 Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı” koordinasyon toplantısı düzenlenmiştir.
Karayolu Trafik Güvenliği Eşgüdüm Kurulu üyesi olup Karayolu Trafik Güvenliği paydaşı Bakanlık, Kurum ve Kuruluşlar:
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı,
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı,
Adalet Bakanlığı,
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı,
Hazine ve Maliye Bakanlığı,
İçişleri Bakanlığı,
Milli Eğitim Bakanlığı,
Sağlık Bakanlığı,
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı,
Tarım ve Orman Bakanlığı,
Ticaret Bakanlığı,
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı,
İller İdaresi Genel Müdürlüğü,
Emniyet Genel Müdürlüğü,
Jandarma Genel Komutanlığı,
Karayolları Genel Müdürlüğü,
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu,
Türk Kızılay Genel Müdürlüğü,
Türk Standardları Enstitüsü,
TRT Genel Müdürlüğü,
Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğü,
Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’dür.
Strateji Belgesi ve Eylem Planının hazırlanması kapsamında, aynı bakanlıktaki birden fazla birimin katkı ve görüşleri de alınarak eşgüdümlü bir çalışma yürütülmüş ve tüm kurum ve kuruluşlardan azami katkı alınmıştır. Tüm dünyayı etkisi altına alan, devletimizin ve milletimizin elbirliği çerçevesinde, başta sağlık ordumuz ve kolluk güçlerimiz olmak üzere tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlarımızın gayretli çalışmaları sonucunda tüm dünyaya örnek olacak şekilde idare edilen pandemi sürecinde dahi 2021-2030 Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Belgesi’nin hazırlanmasına ilişkin çalışmalar aksatılmadan yürütülmüştür. Bu kapsamda;
Paydaş bakanlık, kurum ve kuruluşlardan tespit edilen irtibat personeli ve çalışma grubu katılımcıları ile koordineli çalışmalara devam edilmiş, çok sayıda online görüşme ve toplantı yapılarak sürece olan katkı ve motivasyonlarının devam ettirilmesi sağlanmıştır,
03.03.2020 tarihinde gerçekleştirilen 5. Eşgüdüm Kurulu toplantısında 40 madde halinde alınan kararlardan stratejik mahiyet taşıyanlar hakkında gerekli çalışmalar yapılmıştır.
Sürecin yönetilmesinde Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı’nda oluşturulan çalışma grubu tarafından eş zamanlı olarak;
- Birleşmiş Milletler ve Avrupa kuruluşları dahil olmak üzere Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) gibi bir çok uluslararası teşkilatın trafik güvenliğine yönelik rapor, tavsiye kararı ve direktif gibi yayınlar incelenmiş,
- Trafik güvenliği alanında 100 bin kişiye düşen can kaybı bakımından sıralamada göreceli olarak üst sıralarda bulunan ve yerleşik-sürdürülebilir uygulamaları bulunan yurt dışı örnekleri ve yabancı ülkelerin strateji belgeleri incelenmiş,
- Birçok dildeki yayınlar ve akademik çalışmalar incelenerek tespitler yapılmış,
- Trafik güvenliği alanında üniversite ve enstitülerde yapılan akademik çalışmalar ve literatür taranarak incelenmiş,
- Eşgüdüm Kurulu üyesi Bakanlık, kurum ve kuruluşları tarafından hazırlanarak halen yürürlükte olan ve genel olarak 2023 hedeflerinin ortaya konulduğu Strateji Belgeleri (25 adet)’nin yanı sıra, 11. Kalkınma Planı ile bu planın hazırlanması sürecinde faaliyete geçirilen Özel İhtisas Komisyonları tarafından hazırlanan komisyon raporları (28 adet) incelenmiş,
- Eşgüdüm kurulu üyesi bakanlık, kurum ve kuruluşlardan oluşturulan alt çalışma gruplarıyla toplantılar yapılarak bilgi, görüş ve tavsiyelerinin yansıtılması sağlanmış,
- Trafik güvenliği ile ilgili olarak farklı sektörlerde hazırlanan master planlar incelenerek Strateji Belgesi’nin ilgili kısımlarında değerlendirilmiş,
- 2011-2020 Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı ile 2017 tarihli Trafik Güvenliği Uygulama Politika Belgesi kapsamında yürütülen çalışmalar, bilgi birikimi ve tecrübeden yola çıkarak tespitlerde bulunulmuş,
- 2019 yılı son çeyreği ve 2020 yılı başında ülkemizin 7 coğrafi bölgesindeki trafik birim amirleri ile yapılan toplantılar, 05-06.02.2020 tarihlerinde gerçekleştirilen Şehit Fethi SEKİN ve 10-11.09.2020 tarihlerinde gerçekleştirilen 2. Etap Trafik Birim Amirleri Bilgi Paylaşımı ve Değerlendirme Toplantıları’nda ortaya konulan görüş, öneri ve fikirler değerlendirilmiş,
- Son dönemde yapılan eğitim, bilgilendirme çalışmaları ve kampanyalar kapsamında elde edilen tecrübeler ile geri besleme şeklindeki bilgiler değerlendirilmiş,
- Fahri Trafik Müfettişleri ve sivil toplum kuruluşları başta olmak üzere, CİMER ve diğer bilgi edinme yolları gibi vatandaşlarımızdan gelen görüş, öneri ve şikayetler değerlendirmeye alınmış,
- Yurtdışı temsilciliklerimizde görevli İçişleri ve Emniyet Müşavirleri başta olmak üzere temsilciliklerimizden intikal ettirilen bilgi ve görüşler de kapsama dahil edilmiş,
- Hazırlanan nihai metinler ve hedef kartları ilgili paydaş kurumlara gönderilerek kurumsal görüşler çerçevesinde değerlendirmeler yapılmış,
- Strateji Belgesi ve Eylem Planı, Eşgüdüm Kurulu gündemine arz edilerek kurul tarafından üzerinde inceleme ve değerlendirmeler yapılarak Strateji Belgesi ve Eylem Planına son şekli verilmiştir.
Bu nedenle, trafik güvenliğine yönelik çalışmalar ile trafik güvenliğinin ihlali sonucu ortaya çıkan trafik kazalarının doğrudan ve dolaylı sonuçlarının bu çerçeve üzerinden ele alınarak paydaş olan tüm bakanlık, kurum ve kuruluşlar tarafından eşgüdüm içerisinde 2030 ve 2050 hedeflerine dönük yoğun çalışmaların yürütülmesi önem taşımaktadır.
5. Eşgüdüm Kurulu toplantısında mutabık olunan takvime göre ve trafik güvenliğinin “Güvenli Sistem Yaklaşımı” çerçevesinde sağlanmasına yönelik olarak 2021 yılı itibari ile tüm paydaş kurumlarca Strateji Belgesi ve Eylem Planının uygulamaya konulması ve sonuçlarının takibine yönelik çalışmalar yürütülecektir.
